Murano Cam Sanatı Hikayesi

Murano denildiğinde ilk akla gelen cam sanatıdır. Adada cam yapma sanatı geleneğinin başlaması 13. yüzyılın sonlarına dayanır. O zamanlar “cam ustalarının” becerisine duyulan saygının kanıtı, sıradan Venedik vatandaşları arasında soylu bir ailenin kızıyla evlenmeyi aklından geçirebilecek yegane kişiler olmalarıdır. Zamanla sanat eseri camcılık geleneği usta camcılardan fırınlarda çalışan ve gelecek vadeden gençlere geçer ve bu kişiler öğrenmiş oldukları tekniklere hayal gücü ve mükemmeliyet ekleyerek bu mirası ölümsüzleştirirler. Murano adasının tarihi, insanın aklına hemen eski cam yapma sanatını getiriyor. Barbar istilaları sırasında kurulmuş olan Murano, her zaman Venedik Cumhuriyeti’nin idari topraklarının parçası oldu. Adada cam yapma sanatı geleneğinin başlaması on üçüncü yüzyılın sonlarına dayanıyor. 1295 tarihli bir buyruk, muhtemelen 10. yüzyıldan beri Venedik şehrinde aktif olan bütün cam atölyelerinin güvenlik amacıyla Murano adasına taşınmasını emrediyordu; binaların çoğu ahşap olduğundan atölyelerdeki fırınlar genellikle felaket boyutuna varan yangınlara yol açıyordu. Gel gelelim, başka belgelerden ve eski dönemlerden kalan eşyalardan, cam yapımı endüstrisinin adada bir süredir mevcut olduğunu gösteriyor. Venedik Cumhuriyeti, ayrıca, cam yapım çalışmalarını Murano’da yoğunlaştırarak, daha o yıllarda bütün dünyada ünlü olan bir sanatın faaliyetlerini daha iyi izleyebilecektir. Usta camcılar, Venedik camının özelliklerini korumak adına Venedik şehrinden özel izin olmadan ayrılamıyorlardı. Ne var ki birçoğu ülke dışına kaçmayı başararak ünlü tekniklerini başka ülkelere yayabildiler. Endüstriyi vuran en önemli kriz ise,15. yüzyılda, muhtemelen stil olarak Murano camının bir türevi olan Bohemya kristal camı giderek popüler duruma gelmesiyle ortaya çıktı. Fakat Murano endüstrisi çok geçmeden, hâlâ en tanınmış Murano ürünleri arasında adı geçen avizelerin yaratılmasıyla eski şaşaalı günlerine geri döndü. O zamanlar “cam ustalarının” becerisine duyulan saygının kanıtı, bunları sıradan Venedik vatandaşları arasında bir soylu ailenin kızıyla evlenmeyi aklından geçirebilecek yegane kişiler olmasıdır. Zamanla sanat eseri camcılık geleneği usta camcılardan fırınlarda çalışan ve gelecek vadeden gençlere geçti ve bu kişiler öğrenmiş oldukları tekniklere hayal gücü ve mükemmeliyet ekleyerek bu mirası ölümsüzleştirdiler. Bu eski gelenek günümüze kadar değişmeden kalmıştır; bu nedenle, bugün Murano, Venedik’in tarihi merkezinde tek üretim alanı durumundadır ve İtalya’nın “sanayi bölgelerinden” biri olarak görülebilir. Ekonomik ve kültürel çıkarımları nedeniyle, cam yapımının büyümesine yardımcı olurken bir yandan da adada tutulması Venedik Belediyesi yönetiminin ana amaçlarından biridir. Murano’da sanatsal cam üretimi alanında faaliyet gösteren yaklaşık 330 şirket bulunmaktadır ve bu rakam bütün ada ekonomisinin yaklaşık %82’sine karşılık gelmektedir. Bunların %70’i küçük boyutlu, çalışanlarının sayısı beşin altında olan aile işletmeleri durumundadır. Murano’da, kentsel çevre ile zanaat faaliyetleri arasındaki bağ çok güçlü ve doğrudandır. Cam endüstrisi adaya o kadar uzun zaman önce taşınmış ve fırınlar kent dokusuna onun yapısını etkileyecek şekilde o kadar fazla yayılmış ve bunun karşılığında bu doku tarafından sınırlandırılmış ve ”biçimlendirilmiş” ve böylece kolayca değiştirilemeyecek benzersiz bir kent dokusu yaratmışlardır. Bütün bu kendine has özellikleri nedeniyle, Murano tamamen “sanayi bölgesi”, yani özel veya aile işletmeleri durumunda olan ve genellikle geleneksel sektörlerde çalışan çok sayıda küçük işletmeler şeklinde ön plana çıkan bir üretim sistemi tanımına tamamen uygun düşmektedir. Ulaşım: Venedik'te Piazzale Roma'dan 42 numaralı feribotlar ile gidilebiliyor.